Het geluk van de ooievaar
22 januari 2025, De Eendracht

In Nootdorp kijken twee pasgeboren ooievaars in een ei verwonderd om zich heen de wereld in. De beelden staan hier niet toevallig, want de ooievaar staat symbool voor nieuw leven en geluk. In de jaren 80 werd de woonwijk ‘Achter het Raadhuis’ in Nootdorp gebouwd. De jonge ooievaars markeerden de ‘geboorte’ van de wijk in de hoop dat zij de nieuwe bewoners woongeluk zouden brengen.

Maar waarom zien we de ooievaar eigenlijk als een gelukbrenger? Eén verklaring ligt in de oude Germaanse naam voor de ooievaar: eidebar. ‘Eide’ betekent leven of geluk, en ‘bar’ betekent brenger.

Zelf heeft de ooievaar ook veel geluk gehad, want hij was bijna uit ons land verdwenen. In de jaren 70 werd het intensieve gebruik van zware bestrijdingsmiddelen in de landbouw hem bijna fataal. Het voedsel van de ooievaar – waaronder insecten, regenwormen, muizen, kikkers en slakken - verdween en de populatie was bijna uitgestorven. Mede dankzij een reddingsprogramma met ooievaarsstations gaat het nu beter met de ooievaars en hebben ooievaars geen bedreigde status meer. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen blijft echter nog steeds problematisch.

Ik hoop dat iedereen dit jaar opnieuw kan genieten van de ooievaars in de weilanden nabij het Bieslandse Bos, want hoe meer ooievaars hoe meer geluk! Voor ons én voor hen. Het is toch een prachtige vogel om naar te kijken en om te luisteren naar het geklepper waarmee ze communiceren? Ooievaars kunnen niet zingen of fluiten zoals veel andere vogels, omdat ze geen spieren in hun keel hebben. Dus begroeten ze elkaar met geklepper, verklaren ze er hun liefde mee en klepperen ze om elkaar te waarschuwen.

Ik wens iedereen voor 2025 veel ooievaars om naar te kijken. Maar let op: laat je geluk niet alleen afhangen van deze vogel. Wees ook lief voor jezelf, voor elkaar en voor de dieren. Dan ga je voor DUBBEL-geluk!

De Grutto
28 november 2024, DAD is het nieuws - nieuwsbrief

Voor mij is de grutto denk ik wel de mooiste weidevogel. Zijn kleuren, zijn lange snavel, prachtig! Kunstenaar Hans Mes heeft dit beeld gemaakt voor het veenweidegebied in Zoeterwoude. Een leefgebied waar deze oer-Hollandse vogel van houdt. Met wat fantasie hoor je hem “utto utto utto” roepen en daaraan dankt de grutto zijn naam.

Ieder voorjaar ga ik bij mij in de buurt (Delftse Hout) kijken of de grutto weer is gearriveerd, maar ik heb hem dit jaar helaas niet gezien. Misschien ben ik niet vaak genoeg gaan kijken, maar de grutto staat ook op de rode lijst. In 1960 hadden we nog zo’n 120 tot 140.000 duizend paren in Nederland en in 2021 nog maar 25.000 paren. De belangrijkste oorzaak? Het verdwijnen van zijn habitat op het boerenland.

De grutto eet graag regenwormen, insecten en larven van insecten. Maar ja…als de bodemkwaliteit vermindert, het boerenland verandert in een groene woestijn en monocultuur voert de boventoon, dan is er steeds minder te eten. En nestelen en opgroeien als kuiken wordt ook lastiger. Eén van de oplossingen is dat boeren meer rekening houden met weidevogels bij o.a. het bemesten en maaien van hun land. De meeste boeren willen dat denk ik wel, maar het zorgt ook voor een dilemma voor de boer die zo efficiënt mogelijk wil werken voor zijn verdienmodel.

Of de grutto het gaat redden in Nederland? Ik hoop het, maar ben niet optimistisch. De Europese Commissie heeft Nederland in gebreke gesteld voor het niet nakomen van de verplichtingen in de Vogelrichtlijn. Hopelijk geeft dat extra druk op het veranderen van het landbouwbeleid in de richting van meer agrarisch natuurbeheer. Want hoeveel dier- en plantensoorten zijn we nog bereid om op te offeren aan de intensieve landbouw?

Monument voor de laboratoriummuis
16 september 2024, DAD is het nieuws - nieuwsbrief

Een week geleden hoorde ik luid gemiauw van mijn 16-jarige kat Splinter en het eerste dat door mijn hoofd ging was “O jee, er is iets met hem aan de hand”. Dus ik snel de trap afgerend en daar stond Splinter… vol trots in de hal met een muis in zijn bek. Een ‘cadeautje’ en ik dacht natuurlijk alleen “arme muis”. Wat te doen? Ik handelde snel, pakte Splinter op, zette hem buiten de hal en ik probeerde de muis die hij los had gelaten te pakken. Het bleek een babymuis.

Dit incident deed me denken aan het monument voor de laboratoriummuizen in Rusland waarop een muis is te zien die DNA aan het breien is. Het beeld herdenkt de vele muizen die voor genetisch onderzoek worden gebruikt om het menselijk lichaam beter te begrijpen en voor het ontwikkelen van medicijnen.

In Nederland werken we nu vanuit het 3V-beleid en moeten onderzoekers bij het opzetten en uitvoeren van dierproeven verplicht nadenken over vervanging, vermindering en verfijning. Een mooie stap vooruit, maar nog steeds is het gebruik van proefdieren in Nederland, en wereldwijd, groot. Gelukkig wordt steeds meer geïnvesteerd in proefdiervrij onderzoek. Wie weet, misschien komt er nog eens een monument voor het allerlaatste proefdier.

Hoe het is afgelopen met de babymuis? Die leefde gelukkig nog en kon ik na 3 vangpogingen buiten zetten waarna hij/zij hard wegrende. ’s Avonds kwam nog wel het schuldgevoel naar Splinter, want ik had hem niet bedankt voor zijn ‘cadeau’. Na een knuffelsessie waar hij spinnend van genoot, was het weer goed. Splinter blij, ik blij en muis blij.

De Inca-trilogie in Peru: de condor, poema en slang
12 juli 2024, DAD in het nieuws - nieuwsbrief

Ik ben net terug van een fantastische vakantie in Peru! Wat een prachtig land met mooie steden, woestijnen, bergen, vulkanen, Machu Picchu en natuurlijk de Amazone.

In Peru kom je 3 dieren regelmatig tegen in de kunst: de condor, poema en slang. Het zijn de dieren die voor de Inca’s belangrijk waren en de wereld om hen heen duidden (de zgn. Inca-trilogie). De condor was heilig voor de Inca’s, omdat zij geloofden dat hij de verbinding vormde tussen de bovenwereld (de lucht, de zon en de bergen) en de aardse wereld. De poema symboliseert de aardse wereld en staat voor kracht, wijsheid en intelligentie. De slang staat voor de onderwereld en symboliseert het oneindige.

De poema en slang heb ik helaas niet in het echt gezien, maar ik voelde me bevoorrecht om diverse condors in het echt te kunnen zien vliegen. Als ik de condor met zijn spanwijdte van 3 meter door een kloof zie vliegen, voel ik bewondering, zie ik schoonheid en zou ik zelf willen kunnen vliegen (wie heeft daar niet een keer van gedroomd?). Ik kan er uren naar blijven kijken.

Het verbind me met het gevoel van vrijheid waar ik zo van hou en dat ik het meeste ervaar op vakantie en wanneer ik in de natuur ben. Geen verplichtingen, geen tijdsdruk, alleen maar leuke dingen doen en genieten. Heerlijk!