Het Dierenmuseum
Het online museum over het dier in de kunst en cultuur
Dieren worden al sinds de prehistorie een symbolische betekenis toegekend. Lees hier meer over de geschiedenis van dierensymboliek.
Waar is de diersymboliek op gebaseerd?
Wanneer dieren een symbolische betekenis wordt toegekend zijn ze 'drager' van een betekenis. Die betekenis hangt vaak samen met:
In en op diverse kunstwerken hebben dieren een symbolische betekenis. Hieronder vind je een impressie van dieren in de beeldhouwkunst en hun betekenis.
1. Het dier in de kunst geeft informatie over...
B. Het dier in de kunst verwijst naar...
C. Het dier in de kunst brengt een boodschap over aan de kijker
Dieren kunnen ook een boodschap meegeven. Zo zijn veel kerken voorzien van waterspuwers (gargoyles) die het kwaad afweren. Op de winkelgalerij in de Raadhuisstraat in Amsterdam zijn diverse dieren te zien die de luxe winkels van destijds (1895) bewaakten en beschermden. Zo ook onderstaande krokodil die bezoekers 'waarschuwt' om zich te gedragen.
Meer informatie over de symbolische betekenis van dieren als symbool vind je hier.
Veel landen en steden gebruiken één of meerdere dieren als symbool in de vorm van wapenschilden. Dieren symboliseren echter niet in alle landen en culturen hetzelfde.
Een wapenschild is in de heraldiek een teken dat is verbonden aan een persoon, een familie, een stad, een land of een groep bij elkaar horende mensen. Traditioneel werd het gedragen op het schild. Dat ontstond in de 11e eeuw toen de toenemende bepantsering de krijgers onherkenbaar maakte. De heraldiek was als het ware een nieuwe communicatievorm. De willekeurige versiering op de militaire uitrusting werd vervangen door individuele herkenningstekens op de schilden en harnassen, helmen en de bedekking van paarden. In de 12e eeuw groeiende de persoonlijke kentekens uit tot emblemen van een geslacht.
Aanvankelijk hadden alleen vorsten, hoge edelen en ridders een wapenschild, maar het stond iedereen, ook niet-edelen, vrij zich naar eigen smaak en fantasie een wapenschild te kiezen. Wapenschilden verwezen meestal naar de naam of het beroep van de drager.
Dieren komen veelvuldig voor op wapenschilden. Ze hebben vaak een symbolische betekenis of verkondigen een boodschap. Zo'n 50 dieren staan op wapenschilden en in de Middeleeuwen waren er zelfs richtlijnen hoe 'wapendieren' moesten worden voorgesteld. Het wapendier moest zijn gezicht naar de tegenstander keren en in zijn edelste houding staan. Een leeuw en een beer moesten zich dus oprichten. De leeuw, die ook de literatuur doorgaat voor de koning van de dieren, en waaraan kwaliteiten als moed, kracht, rechtvaardigheid en fierheid worden toegedicht, is het meest gebruikte 'wapendier'.Let wel: niet ieder land of iedere cultuur kent dezelfde symbolische betekenis aan dieren toe. Die kan verschillen per land.
Op de website Heraldry of the world zijn wapenschilden van over de hele wereld verzameld. Je kunt ze zoeken per land of categorie.
Website over dierensymbolen
Boeken
