Taxidermie is het prepareren of opzetten van dieren. Sinds de jaren 90 zijn er ook kunstenaars die van de dode lichamen van dieren kunstwerken maken. De beweegredenen van de kunstenaars om dode dieren te gebruiken voor kunst is verschillend. Sommigen doen het om de schoonheid van dieren nog meer tot uiting te brengen, anderen willen ons aan het nadenken zetten over onze (ambivalente) omgang met dieren. Het Nederlandse kunstenaarsduo Sinke & Van Tongeren gaat het om het tonen van schoonheid. Zij zetten dieren op en laten zich daarbij vaak inspireren door de 17e eeuwse schilderkunst van Jan Weenix (1640 of 1641-1717), Melchior d'Hondecoeter (1636-1695) en Adriaen van Oolen (17e eeuw). Andere kunstenaars die werken met opgezette dieren zijn:
Merel Bekking - Maarja denk ik dan, die waren toch al dood | Pascal Bernier - Hunting accident | |
Damien Hirst - Divided | Claire Morgan - The Fantastic Mr. Fox | Idiots - Ophelia |
Alet Pilon - Vogel | Julia deVille - Hert |
Vroeger werd aan taxidermie gedaan voor het verzamelen van diersoorten voor hun schoonheid, voor de wetenschap of als trofee. De Britse Walter Potter (1835-1918) was een taxidermist die diorama's van dieren maakte in menselijke settings. Zie het filmpje hieronder.
De Canadese Rachel Polyquin schreef een boek over taxidermie, getiteld The Breathless Zoo - Taxidermy and the cultures of longing (2012).
Kritiek op het gebruik van (dode) dieren voor kunst
Daar waar kunst met dode dieren wordt gebruikt, al dan niet met het doel om kritische vragen op te roepen, roept het gebruik van dode dieren voor kunst ook zelf discussie en verontwaardiging op. Het roept namelijk de vraag op of het moreel wel juist is om dieren te gebruiken voor kunst. Toont het wel respect voor het dode dier? Sommige kunstenaars zijn controversieel, omdat ze dieren bewust doden voor hun kunst.
In 2007-2008 heeft het Historisch Museum Rotterdam, samen met kunstenares Silvia B., de tentoonstelling 'Bloedmooi' vorm gegeven. Het betrof een tentoonstelling over de dubieuze relatie tussen mensen en dieren waarbij allerlei kunststukken, maar ook alledaagse gebruiksvoorwerpen waarin dierlijke onderdelen zijn verwerkt, waren te zien. Doel was om de bezoekers aan het nadenken te zetten over onze omgang met dieren.
Heel soms wordt door kunstenaars gewerkt met levende dieren:
Meer weten?
Rianne Groen schreef haar scriptie over het werken met levende dieren in de kunst, getiteld: Het artistieke dier - Een onderzoek naar de ethische implicaties van het werken met levende dieren in de hedendaagse kunst (2010).